سیستم مدیریت هوشمند ساختمان (BMS)

سیستم مدیریت هوشمند ساختمان (BMS)، به مجموعه سخت افزار ها و نرم افزار هایی گفته می شود که به منظور مانیتورینگ و کنترل یکپارچه قسمت های مهم و حیاتی در ساختمان نصب می شوند.

وظیفه این مجموعه، پایش مداوم بخش های مختلف ساختمان و اعمال فرمان به آنها به نحوی است که عملکرد اجزای مختلف ساختمان متعادل با یکدیگر و در شرایط بهینه و با هدف کاهش مصارف ناخواسته و تخصیص منابع انرژی فقط به فضاهای در حین بهره برداری باشد.

در سیستم مدیریت هوشمند ساختمان  BMS،‌ تابلو های برق روشنایی عمومی، دیزل ژنراتور، سیستم اعلام و اطفای حریق، سیستم حفاظتی، آسانسور ها، سیستم کنترل تردد و نیز اجزای موتورخانه مرکزی شامل چیلرها، پمپ های سیرکولاسیون، برج های خنک کن، هواساز ها و اگزوزفن ها به نوعی به طور یکپارچه و به طور منسجم توسط یک یا چند رایانه هماهنگ و کنترل می شوند.

سیستم مدیریت هوشمند ساختمان

اجزای سیستم مدیریت هوشمند ساختمان (BMS)

به طور کلی همانند دیگر سیستم های کنترلی، سیستم مدیریت هوشمند ساختمان BMS  نیز از سه بخش تشکیل می شود:

سنسور ها:

سنسور ها وظیفه سنجش پارامتر های محیطی و ارسال این اطلاعات به سیستم را عهده دار هستند. این اطلاعات می تواند دمای محیط بیرون و داخل، میزان روشنایی محیط، میزان رطوبت، حضور یا عدم حضور افراد در محل و دیگر اطلاعاتی که برای راهبری بهینه سیستم حیاتی است، باشد.

کنترلر ها:

کنترلر ها اجزایی از سیستم هستند که اطلاعات دریافتی از سنسور ها را دریافت و بر اساس نرم افزار درونی خود یا نرم افزار شبکه پردازش و بر حسب نیاز فرامینی را به عملگر ها ارسال می کنند.

عملگر ها:

عملگر ها نیز اجزایی از سیستم هستند که فرامین ارسالی از کنترلر ها را دریافت و بر اساس آن واکنش نشان می دهند. این عملگرها می توانند شیرهای برقی سیالات، دریچه های قابل تنظیم عبور هوا، رله های قطع و وصل جریان الکتریکی باشند. سه بخش یاد شده توسط یک مکانیزم ارتباطی با هم مرتبط می شوند که خود از دو قسمت مهم تشکیل شده است:

1. رسانه ارتباطی مانند سیم، فیبر نوری، امواج رادیویی
2. پروتکل ارتباطی یا زبان محاوره اجزا مانند BacNet , LonWorks

در حقیقت سنسور ها، کنترلر ها و عملگر ها از طریق رسانه ارتباطی، بر اساس زبان محاوره ای یا پروتکل ارتباطی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.

سیستم مدیریت هوشمند ساختمان

معرفی پروتکل باز در هوشمند سازی ساختمان

سازندگان متعددی در دنیا در زمینه تولید سخت افزار و نرم افزار های سیستم مدیریت هوشمند ساختمان BMS فعال هستند. برخی از این سازندگان پروتکل های خاص خود را معرفی و بر آن اساس محصولات خود را ساخته و روانه بازار می کنند.

شرکت ها و متخصصانی که اقدام به طراحی پروژه های سیستم مدیریت هوشمند ساختمان BMS براساس این گونه محصولات می کنند، ملزم به استفاده از سخت افزار و نرم افزارهای عرضه شده شرکت های یاد شده خواهند بود.

از این رو مشاوران و مدیران پروژه های هوشمند سازی می بایست در انتخاب سازندگان به نحوی که در دراز مدت مجبور به رعایت انحصار استفاده از محصولات شرکتی خاص نباشند، دقت کافی به خرج دهند. به منظور شکستن این قفل انحصار و تامین آزادی عمل برای مدیران پروژه های هوشمند سازی، رویکرد متفاوتی توسط عده ای دیگر از سازندگان که بخش بزرگتری از بازار را نیز به خود اختصاص داده اند، اتخاذ شده است که به سیستم های با پروتکل باز مشهور هستند.

این سازندگان محصولات سخت افزاری و نرم افزاری خود را بر اساس پروتکل های باز رایج هوشمند سازی عرضه می کنند. از این رو خریدار ملزم به خرید مادام العمر از شرکت اولیه برای تعمیرات، خرابی ها و توسعه سیستم در آینده نخواهد بود.

پروتکل های باز آزادی عمل کافی را برای سازندگان جهت ساخت یک دستگاه منفرد و مجزا گرفته تا راهکارهای جامع و فراگیر تمام نیاز های هوشمند سازی به ارمغان آورده است.

قابلیت دیگر پروتکل های باز، امکان برقراری ارتباط هر جز از سیستم با دیگر اجزا بدون نیاز به واسط سخت افزاری و نرم افزاری است. به طور کلی برای انجام یک پروژه بزرگ سیستم مدیریت هوشمند ساختمان BMS بر اساس پروتکل باز، می توان از چندین سازنده بدون نگرانی ناسازگاری اجزا خریداری کرد. این مساله باعث رقابتی کردن بازار و در نهایت کاهش هزینه های کلی پروژه های هوشمند سازی می شود.

سیستم مدیریت هوشمند ساختمان

سیستم مدیریت هوشمند ساختمان BMS در ایران

متاسفانه در کشور ما تاکنون به دلیل عدم فرهنگ سازی صحیح و حضور کمرنگ شرکت های تخصصی فعال در این زمینه، تاکنون توجه جدی به استفاده از سیستم مدیریت هوشمند ساختمان  BMS نشده است. انرژی ارزان باعث شده تا حتی با فرض هدر رفتن انرژی در طول دوره بهره برداری، سازندگان ساختمان از قبول هزینه اولیه این مجموعه در هنگام ساخت، سر باز زده و کماکان نسبت به بهره برداری سنتی از تاسیسات پافشاری کنند.

بخوانید  ویژگی ها و کاربرد های بتن سبک - قسمت اول

عدم تقبل هزینه سرشکن شده سیستم مدیریت هوشمند ساختمان (BMS) توسط خریداران واحد های ساختمان نیز دلیل دیگری برای مقاومت سازندگان ساختمان در مقابل اجرای پروژه های هوشمند سازی بنا به حساب می آید. اگر چه در حال حاضر نیز اجرای پروژه های فوق در ساختمان ها با دید بلند مدت کاهش هزینه های مصرفی انرژی و نیز کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری توجیه اقتصادی دارد.