بررسی انواع سقف سازه ای مانند سقف تیرچه و بلوک – قسمت اول

سقف یکی از مهم ترین بخش های سازه ای ساختمان است. سقف تیرچه و بلوک نوعی سقف سازه ای است.یکی از وظایف سازندگان ساختمان، تعیین  و اجرای بهترین شیوه اجرای آن است. در سال های اخیر، سیستم های جدیدی برای اجرای این بخش از ساختمان به بازار معرفی شده است. سقف سازه ای، انواع گوناگونی دارد. به علت مزایای زیاد این نوع از سقف، استفاده از  آن بسیار رایج است.

انواع مختلف سقف سازه ای

سقف سازه ای انواع مختلفی دارد مانند،  سازه ای – سقف تیرچه و بلوک، سازه ای – سقف کامپوزیت، سازه ای – تیرچه کرمیت، سازه ای – پلیمری کرمیت،  سازه ای – کامپوزیت کرمیت،  سازه ای – کاذب،  سازه ای – ضربی کرمیت و غیره . سعی ما در این مقاله معرفی این سقف های سازه ای می باشد. البته انواع دیگری نیز وجود دارد که در این مطلب به آنها پرداخته نشده است. با این توضیح کوتاه  ، در ادامه به بررسی کامل آن پرداخته شده است. این مطلب در دو قسمت آماده شده است که قسمت اول آن را در ادامه مطلب می توانید مشاهده کنید.

سقف تیرچه و بلوک

سقف تیرچه و بلوک نوعی سقف سازه ای

سقف تیرچه و بلوک نوعی سقف سازه ای است. سقف تیرچه بلوک به سقف هایی گفته می شود که از ترکیب تیرچه و بلوک سبک سیمانی یا بلوک سفالی ساخته می شود. بیشتر مصالح ساختمانی به جز فولاد، تحمل نیروهای کششی را ندارند، بنابراین وجود بتن علاوه بر اینکه کمکی به تحمل نیرو های وارده نمی کند، بلکه بار مرده سقف یا دال را بالا می برد.

در سقف تیرچه بلوک بتن ناحیه کشش حذف شده است و فقط آن مقدار بتن که باید فولادهای کششی را در خود جای دهد نگهداری می شود. حذف بتن کششی در سقف تیرچه و بلوک که به وسیله بلوک جایگزین می شود، موجب می شود این نوع سقف ها از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه باشد. خلاصه آنکه سقف تیرچه بلوک عبارت است از تعدادی تیر T شکل که کنار یکدیگر قرار می گیرند.

سقف تیرچه و بلوک از انواع سقف های با پشت بند (تیرک دار) بتنی است. سقف تیرچه و بلوک، تحمل فشار را به بتن بالایی با ضخامت حداقل پنج سانتیمتر واگذار می کند و کشش توسط میلگرد های کششی تیرچه (میلگرد های تحتانی تیرچه) تحمل می شود.

بتن بالایی، همانند یک دال نازک با دهانه ای برابر با فاصله دو تیرچه، خمش موضعی را در محل بین دو تیرچه تحمل می کند. سقف تیرچه و بلوک جزو دال های یک طرفه به حساب می آید. این دال ها در سقف تیرچه و بلوک، برای کاهش بار مرده حاصل از بلوک های تو خالی سبک بتنی یا سفالی استفاده می شوند.

سقف تیرچه و بلوک

کاربرد  سقف تیرچه و بلوک در ساختمان

تیرچه و بلوک برای پوشش سقف تیرچه و بلوک ساختمان هایی که دارای اسکلت آجری، اسکلت فلزی و اسکلت بتن ارمه هستند، مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از تیرچه و بلوک مزیت های زیادی دارد و به همین دلایل بسیار محبوب است. برخی از مزایای آن در زیر آورده شده است.

1. باعث سبکی سقف می گردد.
2. دوام خوب در مقابل آتش سوزی دارد.
3. مقاومت خوبی در مقابل نیروهای افقی مانند باد و زلزله دارد.
4. عایق صوتی خوبی است.
5. عایق حرارتی در مقابل سرما و گرما می باشد.
6. عایق رطوبتی است.
7. صاف و هموار بودن سطح زیر و روی سقف پس از اجرا.

سقف تیرچه و بلوک

اما همانند دیگر سقف ها،  سقف تیرچه و بلوک نیز دارای معایبی نیز هست که عمده این معایب به شرح زیر است.

1. اجرای آن نسبت به انواع مشابه زمان زیادی نیاز دارد.
2. اجرای  تیرچه و بلوک نیاز به نیروی ماهر و متخصص دارد.
3. بزرگترین عیب این نوع این است که در دهانه های بزرگ نمی توان از آن استفاده کرد.
   برخی نکات اجرایی در مورد تیرچه ها عبارتند از:
4. اندازه عرض تیرچه ها 8 تا 12 سانتی متر است.
5. ضخامت تیرچه ها معمولا 4 سانتی متر است.
6. بتن داخل قالب فلزی یا سفالی جهت ساخت تیرچه، بهتر است با عیار 400 الی 500 و با سنگ دانه های ریز تهیه شود.
7. فاصله محور وسط تا محور وسط تیرچه دیگر معمولا 50 سانتی متر شود.

سقف تیرچه کرمیت

تیرچه کرمیت یکی دیگر از انواع سقف سازه ای است. در سیستم  کرمیت از تیرچه های فولادی با جان باز در ترکیب با بتن استفاده می شود. در ساخت تیرچه های مذکور، از یک تسمه در بال تحتانی و نیز یک میلگرد خم شده در جان استفاده می شود. برای پرکردن فضای خالی بین تیرچه ها از قالب های ثابت مانند بلوک های سیمانی، پلی استایرن، طاق ضربی، قالب های موقت فولادی (کامپوزیت) و یا هر پر کننده سبک دیگر استفاده می شود. فواصل تیرچه ها بسته به نوع قالب از 73 سانتی متر تا 100 سانتی متر متغیر است. همچنین باید روی سقفها با 4 الی 10 سانتی متر بتن پوشانده شود.

 

سقف تیرچه و بلوک

تیرچه ها از نوع خود ایستا هستند و به همین علت هیچ نوع شمع بندی در زیر سقف مورد نیاز نیست. تیرچه ها به نحوی طراحی می شوند که بتوانند وزن بتن خیس، قالب ها و عوامل اجرایی  را به تنهایی تحمل کنند. پس از این که بتن به 75 درصد مقاومت مشخصه خود می رسد، تیرچه های فولادی با بتن به صورت یک مقطع مختلط وارد عمل شده و بارهای مرده و زنده سقف را تحمل می کنند.

 

سقف تیرچه و بلوک کرمیت

سقف تیرچه و بلوک کرمیت از انواع سقف سازه ای است. با متداول شدن  تیرچه و بلوک سنتی برخی از مشکلات سیستم طاق ضربی مرتفع شد. اما این سقف ها مشکلات دیگری را به همراه خود پدید آوردند که عمده ترین آنها ضرورت استفاده از شمع بندی در زیر سقف است.
شمع بندی علاوه بر دست و پاگیر بودن، هزینه زیادی را برای ساخت ساختمان تحمیل می کند. در دهه 60 با استفاده از بلوک کرمیت به جای طاق ضربی (که قبلا در این سیستم بعنوان قالب ثابت بکار می رفت) عملا سقف تیرچه و بلوک کرمیت وارد بازار شد.

این نوع به علت خود ایستا بودن تیرچه ها نیازی به شمع بندی ندارند و به همین علت از سرعت اجرای بسیار بالایی برخوردار می باشد. اجرای آن بر روی اسکلت های فولادی بتنی و دیوار های باربر امکان پذیر می باشد.

 

سقف تیرچه و بلوک

سقف پلیمری کرمیت

یکی دیگر از انواع سقف سازه ای، پلیمری کرمیت است. در راستای سبک سازی ساختمان، هم زمان با استفاده از قالب کامپوزیت و بلوک های پوکه ای، از مصالح پلیمری در ساخت ساختمان استفاده می شود. استفاده از بلوک های پلی استایرن نسوز در سقف باعث کاهش مصرف تیرچه تا حدود 20 درصد و کاهش فولاد مصرفی سازه تا حدود 7 درصد می شود.

بخوانید  طراحی کابینت آشپزخانه - قسمت دوم

سهولت اجرای این نوع ، باعث افزایش سرعت اجرا و در نتیجه کاهش هزینه های اجرایی می گردد. در عین حال در هزینه های حمل و نقل نیز صرفه جویی زیادی صورت می گیرد. شیار های مناسب ایجاد شده در زیر این بلوک ها باعث پیوستگی گچ و خاک در سقف می گردد.